Bębnikąt – pochodzenie nazwy miejscowości

Autor: Tadeusz Dach

Bębnikąt to niewielka miejscowość na granicy pomiędzy gminą Brojce i gminą Rymań, leżąca na trasie pomiędzy Kiełpinem, a Starninem. Jej nazwa odbiega od nazw innych miejscowości. Skąd się wzięła i od czego się wywodzi?  Wszystko zaczęło się od nazwy Mühle (Młyn):

1819 – Mühle, (Młyn)

1864 – Kölpiner Mühle, (Młyn Kiełpiński)

            Cölpin Mühle,

1948 – Bębnikąt

Miejscowości o nazwie Mühle (Młyn) były dość powszechne. Dlatego też prawdopodobnie nazwa ta została zmieniona na Kölpiner Mühle (Kiełpiński Młyn), która bliżej określała położenie tej miejscowości względem pobliskiego Kölpin (Kiełpina). Manfred Vollack opisujac miejscowości ówczesnego powiatu kołobrzesko-karlińskiego, umiejscawia tę miejscowość przy miejscowości Kölpin (Kiełpino).

Skąd jednak wzięła się nazwa Bębnikąt? Jak została utworzona przez władze polskie po II wojnie światowej? Przytoczmy tu za Andrzejem Chludzińskim, znanym onomastą, opisujacym miejscowości naszego Powiatu Kołobrzeskiego, że tego typu nazwy miały swoje uzasadnienie i są spotykane tak w Polsce jak i w Niemczech. Nazywano tak miejsca lub miejscowości, „… które kojarzyły się z jakimś silnym dźwiekiem, niekiedy naturalnym, ale częściej sztucznym, będącym efektem działalności człowieka.”  Miało to odniesienie np. do młynów czy kuźni, z których dobiegały określone odgłosy. A. Chludziński podaje tu przykład miejscowości Bębnikąt leżącej k/Stargardu Szczecińskiego, która za czasów niemieckich nazywała się Hammer Mühle (Hammer – młot, kuźnia).  Również w Wielkopolsce istnieje miejscowość Bębnikąt, która wcześniej nazywała się Trommelort (trommeln – bębnić, ort- miejscowość). Tu jednak, jak podaje autor, najpierw istniała nazwa polska, która została przetłumaczona na nazwę niemiecką.

Podobne znaczeniowo nazwy mają miejscowości osadę Bębnica – niem. Mittel Mühle czy Bąbnica (k/Białogardu) – niem. Bamnitz.

Przytoczmy też za wspomnianym autorem A. Chludzińskim formy pochodne od nazwy Bębnikąt:

Do/ z Bębnikąta, w Bębnikącie,

Przymiotnik – bębnikącki,

Nazwa mieszkańców – bębnikącianin, bębnikącianka

 

Literatura:

–  Chludziński, Nazwy miejscowe powiatu kołobrzeskiego, 2009,

– M. Vollack, Das Kolberger Land. Seine Städte und Dorfer. Ein pommersches

   Heimatbuch, 1999