Przemysł i rzemiosło powiatu Gryfickiego w roku 1913
Autor: Andrzej Kuczkowski
To nie tylko suche zestawienie statystyczne, ale przede wszystkim doskonałe źródło do poznania dawnego powiatu gryfickiego tuż przed wybuchem I wojny światowej. Mamy tu informacje na temat infrastruktury gospodarczej regionu. Możemy poznać zakres działania poszczególnych firm, które widnieją często w kilku branżach gospodarki. Zbieżność nazwisk, w przypadku niektórych firm, wskazuje na rodzinne biznesy. Większość ówczesnego rzemiosła i przemysłu pozostawała w rękach prywatnych. Spółki zawiązywane były w przypadku firm zajmujących się wysoce wyspecjalizowaną produkcją oraz przetwórstwem spożywczym (głównie mleczarstwo). Widzimy na jakie gałęzi produkcyjne oraz rzemieślnicze był największy popyt oraz jaka była dostępność usług, opieki medycznej i szkolnictwa w powiecie Greifenberg.
Zestawienie nazwisk poza tym to świetny materiał do identyfikacji wyrobów rzemieślniczych w czasach kiedy większość wytwórców sygnowało swoje produkty.
Greifenberg (Gryfice)
Dane administracyjne: stolica powiatu nad Regą, 7800 mieszkańców.
K o m u n i k a c j a:
– stacja kolejowa, poczta, telegraf i telefon, kolej wąskotorowa Greifenberger Kleinbahnen-Aktien-Geschellschaft,
U r z ę d y:
– urząd powiatowy,
S ą d y:
– sąd rejonowy (podległy sądowi w Stargardzie),
S z k o ł y:
– Gimnazjum Króla Fryderyka Wilhelma, prywatna szkoła dla panien, szkoła doskonalenia zawodowego, szkoła podoficerska, szkoła jazdy Albert Moede
B a n k i:
– miejska kasa oszczędnościowa, powiatowa kasa oszczędnościowa, bank Sally Loepert, Norddeutsche Creditanstalt in Stettin (zarządzający M. Brilles), bank Seeler Albert & Co., Vorschunssverein Greifenberg i. Pomm. e. G. m. b. H.,
O c h r o n a z d r o w i a:
– szpital św. Jerzego i Ducha Świętego, szpital powiatowy,
L e k a r z e:
– dr Paul Fischer, dr Oskar Kaliebe, Dr Niemeier (lekarz przełożony szkoły podoficerskiej), dr Richard Alfred Pieconka (lekarz powiatowy, specjalizacja w położnictwie, chorobach nerwowych i elektrowstrząsach), dr Friedrich August Zander,
A p t e k a r z:
– F. Bolle,
D e n t y s t a:
– dr Friedrich August Zander,
T e c h n i c y d e n t y s t y c z n i:
– Krause, Kuchenbecker,
W e t e r y n a r z:
– dr Gustav Schimelpfenning, Erwin Seifert (weterynarz powiatowy),
P r a w n i c y:
– radcy prawni i notariusze (dr Lange, Müller),
– komornik sądowy (Haase),
P r a s a:
– gazeta (Greifenberger Kreisblatt),
B i b l i o t e k a:
– Carl Toepler
K o l e k t u r a l o t e r y j n a:
– Gustav Lange,
H o t e l e:
– hotel Bismarck (właściciel P. F. L. Starck), hotel Hohenzollern (właściciel Max Schulz), Preussischer Hof (właściciel Otto Lipke),
Z a j a z d y i r e s t a u r a c j e:
– Bahnhofwirt, Deutsches Haus (właściciel Gaedtke), Konzerstshaus (właściciel Fritz Panzlaff), Max Schneidewendt, Radfahrrest., August Laabs, H. Haack, Ernst Staberow,
K a w i a r n i a:
– K. Lemke
U s ł u g i:
– architekci (Franz Klostermann, Georg Roll),
– biura informacyjne i inkasyjne (M. Brilles, Richard Stark),
– malarze pokojowi (E. Buchelt, Dorschfeld, Kamm),
– kopacze studni (A. Anclam, R. Krössing),
– introligatorzy (A. Boeder, Salzsieder, Carl Toepler),
– drukarz (Max Lemke),
– farbiarze (Rudolf Adermann, A. Boeder),
– fryzjerzy (Robert Buchelt, Gutermilch, Jancke, Krause, Lawerenz, Rudtke),
– garbarz (E. Gnirke),
– szklarze (Paul Frädrich, Artur Kroschel, Max Paschke),
– złotnicy (Wilhelm Holz, Hermann Vauk),
– kapelusznik (Langner),
– hydraulicy (Balau, Paul Bötzel, O. Hillmann, Matthies),
– wytwórcy koszyków (Mantey, Miethling),
– kotlarz (Wilhelm Holz),
– mechanik (Stein),
-transport mebli (Paul Diedrich),
– montaż rur (Bernstein & Co. G.m.b.H.),
– fotografowie (Ebert, Schroeder),
– pralnia chemiczna (Rudolf Adermann),
– sprzedaż wysyłkowa (Willibald Goetze),
– przedsiębiorstwo budowlane (Heinrich Kude),
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– wytwórnia pokryć dachowych (Bernstein & Co. G.m.b.H.),
– gazownia (Städtliche Gasanstalt),
– tartaki (Richard Otte, Otto Zühlke),
– maszyny rolnicze (Julius Spiering),
– kafle i wyroby glinian (Ofen- und Tonwarenfabrik Greifenberg G.m.b.H.),
– wyrób odzieży (Ida Bürger, dom handlowy Rudolf Adermann, S. Leiser, Sophie Neumann, Johannes Schnell),
– cukrownia (Zuckerfabrik Greifenberg i. Pomm. G.m.b.H.),
– betoniarnia (Zementsteinfabrik Paul Schley),
– cegielnie (Bernstein & Co. G.m.b.H., Ziegelwerk Greifenberg i. P.),
R z e m i ś l n i c y:
– cieśle budowlani (Braun, F. Klostermann, Georg Roll, Otto Schulz, H. Stiemke),
– bednarz (A. Pechthold),
– dekarze (Kinzel, F. Reff),
– tokarze (E. Gesch, Franz Gesch),
– kamieniarz (Bernstein & Co. G.m.b.H.),
– rymarze (W. Balau, Ewert, Toebe),
– ślusarze (O. Krausse, H. Schackow, Schmidt, A. Thoemke),
– kowale (Bohlmann, Kröning, Ramm, Julius Spierings, Wrensch),
– krawcy (Blietschau, Borchardt, Dobratz, E. Erdmann, B. Knoll, Otto Werner),
– szewcy (J. Baeumer, Hermann Graeber, Richard Kath, E. Nickel, Otto Werner),
– powroźnicy (Jackcha, A. Lange),
– wytwórca sit (F. Popp),
– zegarmistrzowie (Fentzke, Lemke, O. Stark, Hermann Vauk),
– kołodzieje (G. Bleek, Karl Bleek, W. Hartwig),
– tapicerzy (W. Balau, Ewerth, Piper, Töbe),
– garncarze (Buck, Hähmel, Sieloff),
– stolarze (Emil Greul, Hermann Rusch, W. Rusch, A. Stiemke),
– wytwórca wozów (Hermann Toebe),
– spedytorzy (Johanes Küter, Richard Otte, P. F. L. Stark),
– cieśle (Fr. Klostermann, Georg Roll, H. Stiemke),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– ogrodnictwo (Bartelt, Ehnke, Hoppenrath, Klebe, Nickel, Rühlow, Schröder),
– piekarnie (A. Ebert, Franke, A. Lemke, K. Lemke, W. Lemke, F. Müller, O. Prey, Reimer),
– piwowar (Albert Scheer),
– gorzelnie (Albrecht Bernhard, Gustav Erdmann, Paul Goetsch, V. L. Gross, Ernst Matthias, Möks, Paul Pichert, Gustav Seifert, Augst Steffen),
– rzeźnicy (Hartmann, Albert Klug, Ernst Krüger, Albert Oettler, Rietz, Walter, Weber, Reinhold Wilke),
– suszarnia ziemniaków (Kartoffel-Trockung-Anlage Greifenberg e. G.m.b.H.),
– cukiernicy (K. Lemke, O. Prey),
– wyrób marmolady (Deutsche Fruchtbierwerke Otto Marquardt),
– wytwórnie wody mineralnej (Max Borchert, M. Metz),
– mleczarnia (Greifenberger Molkerei-Verein e. G.m.b.H.),
– młyn (Otto Zühlke),
– skup owoców (Deutsche Fruchtbierwerke Otto Marquardt),
– wytwórcy kiełbas (Hartmann, Klug, E. Krüger, Albert Oettler),
– młyn śrutowy (Richard Otte),
– majątki ziemskie (Boeder, Johs. Hitz, Prey, Volkmann, Hähnelshof),
H a n d e l:
– materiały budowlane (Gustav Erdmann, V. L. Gross, Ernst Matthias, August Steffen, Theodor Stübs),
– piwo (Max Borhert, Niederl. d. Stettiner Bergschloss-Brauerei, Niederl d. Brauerei J. Borisch),
– książki oraz towary papiernicze (Ernst Meiche, Salzsieder, Carl Toepler),
– dachówki (Bernstein & Co. G.m.b.H.),
– towary delikatesowe (Erich Bugs, Theodor Stübbs),
– towary drogeryjne i farbiarskie (Drogeria Jürs-właściciel H. Plemert, Hermann Neubauer),
– nawozy (Sally Loepert, Ernst Matthias, Albert Seeler & Co., Augst Steffen, Theodor Stübbs),
– towary żelazne, szklane i porcelanowe (Reinhold Balau, Paul Bötzel, V. L. Gross, Franz Harder, Ernst Matthies, Emil Schwerdtfeger, Gustav Seifert, Erich Strücker),
– rowery (Hugo Gebauer),
– skóry (M. Falkenberg, Robert Fränkel, M. Schultz, Albert Seeler & Co.),
– tłuszcz (Louis Schulz),
– pasza (Gustav Erdmann),
– galanteria i wyroby skórzane (Franz Herder, Johannes Schnnell),
– nici i len (M. Brilles),
– zboże (M. Brilles, Sally Loepert, Albert Seeler & Co.),
– wyposażenie kuchni i domu (Paul Bötzel),
– słoma i siano (Paul Diedrich),
– drewno (Paul Diedrich),
– miód (Franz Harderm, Versand des Imker-Vereins Greifenberg),
– kawa (Hamburger Kaffeelager Max Neumann, Treptow a. R., Zwg.-N. Greifenberg),
– składy odzieży (Robert Borchardt, J. S. Cohn, C. Hannemann, A. Kargauer, dom handlowy Rudolfa Adermanna, dom handlowy Juliusa Löwenberga, Karl Knoll, S. Leiser),
– węgiel (Paul Diedrich, L. V. Gross, Ernst Matthias, Gstav Seifert, August Steffen),
– wyroby skórzane i futra (Buhlitz, F. Probst),
– wyroby włókiennicze (Frl. Gliewe, Willibald Goetze, C. Hannemann, Franz Harder, Johannes Schnell, Emil Schwerdtleger, Erich Stricker),
– produkty rolne (M. Falkenberg, L. Fewald Ernst Schmeling, L. Schulz, Albert Seeler & Co.),
– żywność (Greifenberg-Treptower landwirtschaftlich. Ein- u. Verkaufsverein e. G.m.b.H.),
– maszyny rolnicze (Albert Seeler & Co.),
– wyroby skórzane (J. Baeumer, E. Nickel),
– wyroby odzieżowe (Adolf Blochert-wyroby lniane, M. Brilles, J. S. Cohn, Willibald Goetze, C. Hannemann, dom handlowy Rudolfa Adermanna, dom handlowy Juliusa Löwenberga, S. Leiser),
– meble (W. Balau, Ewert, Albert Stiemke),
– instrumenty muzyczne (Franz Harder),
– artykuły fotograficzne (Hermann Neubauer),
– żywność (Bernhard Albrecht, Max Borchert, Fr. Bruss, Erich Bugs, F. Dittmar, Gustav Erdmann, Paul Gessler, Paul Goetsch, V. L. Gross, K. Kümpel, August Laabs, Otto Lange, Ernst Matthias, Paul Pichert, Gustav Seifert, P. F. L. Stark, August Steffen, Theodor Stübs),
– zabawki (Reinhold Balau, Paul Bötzel),
– towary tapicerowane (Johannes Schnell),
– bydło (Ernst Krüger, Eugen Neumann, Hugo Neumann, Johannes Wegner, Gebr. Wilke),
– towary wełniane (Johannes Schnell, Sally Loepert, Albert Seeler & Co.),
– wyroby cementowe (Bernstein & Co. G.m.b.H.),
– wino (Erich Bugs, Gustav Erdmann, Otto Lipke, Ernst Matthias, P. F. L. Stark),
Arnsberg (Gorzysław)
377 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, przystanek kolejowy,
Z a j a z d:
-Willy Plath,
U s ł u g i:
– dekarz (Emil Hannemann),
– kowal (Johannes Wilde),
– stolarze (Hermann Fromming, Albert Paast),
Barkow (Barkowo)
209 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, przystanek kolei,
Behlkow (Bielikowo)
443 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, przystanek kolei,
Z a j a z d:
– Ferdinand Scherding,
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– młyny (Fritz Radach, D. Timm),
Broitz (Brojce)
650 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, telefon, przystanek kolei,
Z a j a z d y:
– Reformgasthaus, Gustav Retelhut,
B a n k:
– Spar- und Darlehnskasse e. G.,
U s ł u g i:
– rymarz (Fritz Radünz),
– kowal (Hermann Grunwaldt),
– krawcy (Max Raasch, H. Runge),
– szewcy (Otto Grünwaldt, Karl Runde),
– kołodzieje (W. Franke, Karl Krüger),
– stolarz (Fritz Rudtke),
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– tartaki (E. Amtsberg, Otto Zander),
– wytwórnia mydła (Otto Zander),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– ogrodnictwo (Hugo Ziebell),
– piekarnia (Heinrich Fischer),
– gorzelnie (E. Amtsberg, Landwirtschaftlicher Brennerei-Verein e. G.m.b.H.),
– rzeźnik (Franz Manke),
– suszarnia ziemniaków (Kartoffeltrockungsgenossenschaft Broitz e. G.m.b.H.),
– mleczarnia (Rahmstation Broitz-Pape),
– majątki ziemskie (Emil Amtsberg, Otto Krüger, Emil Müller, Pape, Otto Zander),
– młyn wodny (Otto Zander),
H a n d e l:
– pasza (Otto Zander),
– żywność (Albert Jüdes, Fritz Pape, G. Retelhut)
Dargislaff (Dargosław)
400 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, telefon, przystanek kolei,
Z a j a z d y:
– Louis Prechel, Friedrich Timm,
U s ł u g i:
– mistrz murarski (Jahnke, F. Scheibe),
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (Neumann),
– krawiec (Dittmer),
– szewc (H. Raasch),
– kołodziej (H. Jüdes),
– stolarz (Emil Küssel),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski i mleczarnia (Theodor Birnbaum),
– młyn wodny (Johannes Storm),
H a n d e l:
– żywność (Louis Prechel, Friedrich Timm, Ludwig Prechel),
– piwo (Ludwig Prechel),
Deep (Mrzeżyno)
361 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, przystanek kolei,
H o t e l e:
– Strandhotel (Ulrich Asmus), Waldhotel (Hugo Asmus),
Z a j a z d:
– Altes Gesellschaftshaus (zarządca Flach),
K a w i a r n i a:
– Cäsar Marlov,
U s ł u g i:
– mistrz budowlany (Albert Wilke),
R z e m i e ś l n i c y:
– cieśla okrętowy (H. Runge),
– krawiec (Frintz Wendt),
– szewc (Erich Ollhoff),
– stolarz (W. Grausenick, Paul Ollhoff),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– piekarnie (Grunwaldt, Max Kasten),
– wiatrak (Emil Otto),
H a n d e l:
– wyroby szklane i porcelanowe (Fritz Wiese),
Deutschpribbernow (Przybiernówko)
391 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, telefon,
Z a j a z d:
– Hackbarth,
B a n k:
– Ländliche Spar- und Darlehnskasse Deutsch-Pribbernow e. G.m.b.H.,
U s ł u g i:
– kowal (Emil Dettman),
– krawiec (Karl Hinz),
– szewc (Heimr. Zahn),
– kołodziej (August Dettmann),
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– cegielnia (Wilhelm Scheer),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski i mleczarnia (Wilhelm Scheer),
Dresow (Dreżewo)
232 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf,
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– cegielnia (Eduard von Bonin),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski, mleczarnia (Eduard von Bonin),
Glansee (Gołańcz Pomorska)
423 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, przystanek kolei,
Z a j a z d:
– Gustav Rackow,
R z e m i e ś l n i c y:
– kowale (Lebr. Beilke, Eduard Klug),
– kołodziej (Wilhelm Poppe),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– pszczelarze (Johann Butzlass, Otto Plath),
– majątek ziemski (Johann Butzlass),
– młyn (Otto Plath),
Grosshorst (Niechorze Wielkie)
230 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, przystanek kolei,
Horst (Niechorze)
5 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, telefon, przystanek kolei,
H o t e l:
– Gesellschaftshaus (Otto Meyer),
Grosszapplin (Czaplin Wielki)
356 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, przystanek kolei,
Z a j a z d:
– Franz Streege,
U s ł u g i:
– mistrzowie budowlani (August Kabbe, Fritz Zubke),
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (Gustav Arndt),
– krawiec (Hermann Wöller),
– szewc (Ferdinand Tietz),
– kołodziej (Johannes Arndt),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– młyny (Otto Riede, Erich Zindars),
H a n d e l:
– bydło (ohannes Harotke, Albert Zirbel),
Gummin (Gąbin)
241 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, telefon, przystanek kolei
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– mleczarnia (Molkerei Gummin e. G.m.b.H.),
Gumminshof (Mirosławice)
246 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, przystanek kolei,
O c h r o n a z d r o w i a:
– weterynarz (Junker),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski ( właściciel Fiskus, administrator Hoffmann),
Gumtow (Chomętowo)
508 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, telefon, przystanek kolei,
Z a j a z d y:
– Karl Krohlow, Johannes Schultz,
B a n k:
– Spar- und Darlehnskasse Gumtow e. G.
R z e m i e ś l n i c y:
– kowale (August Schlenter, Gustav Spreemann),
– kołodziej (Albert Harkbarth),
– stolarz (Hermann Harkbarth),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– piekarnia (Otto Nöthling),
– młyn (Wilhelm Gentzen),
H a n d e l:
– żywność (Karl Krohlow),
Gützlaffshagen (Gosław)
558 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, telefon, przystanek kolei,
B a n k:
– Spar- und Darlehnskasse e. G.,
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (Richard Schumacher),
– szewcy (A. Arndt, K. Gruchow),
– kołodziej (Johannes Schumacher),
– stolarz (Otto Vollbrecht),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski (Emil Baatz),
– mleczarnia (Molkerei-Genossenschaft Gützlaffshagen e. G.m.b.H.),
– wiatrak (Otto Gruchow),
H a n d e l:
– żywność (Karl Henke, Otto Vollbrecht),
Hoff (Trzęsacz)
280 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, przystanek kolei,
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– cegielnia (Edgar von Köller),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski (Edgar von Köller),
Hohendrosedow (Drozdowo)
202 mieszkańcow
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, telefon,
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– artykuły rolne (Landwirtschaftliche Betriebsgenossenschaft Hohendrosedow e. G.m.b.H.),
Karnitz (Karnice)
362 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, telefon, przystanek kolei,
Z a j a z d:
– Frz. Riebe,
U s ł u g i:
– mistrz murarski (Hermann Friedrich),
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (August Grefe),
– krawcy (Karl Eichhorst, Erich Kössel),
– szewc (Johannes Vollbrecht),
– stolarze (Albert Bartelt, Ferdinand Behnke),
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– tartak i cegielnia (Katharina von Elbe z domu grafini Wartensleben, administrator Paul Schmidt),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– piekarnia (Paul Zassin),
– majątek ziemski (Katharina von Elbe z domu grafini Wartensleben, administrator Paul Schmidt),
– młyn (Gustav Kössel),
– młyn owsiany (Franz Timm),
Kirchhagen (Konarzewo)
217 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf,
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– mleczarnia (Molkerei-Genossenschaft Wacholzhagen e. G.m.b.H.),
Kleinmoitzow (Mojszewo)
48 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf,
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– mleczarnia (Molkerei-Genossenschaft Moitzow e. G.m.b.H. Rahmstation Zapplin der Molkereigenossenschaft Moitzow),
– młyn (Wilhelm Kühsel),
Kleinzapplin (Czaplin Mały)
286 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf,
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– cegielnia (Friedrich Kustemeyer),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski (Friedrich Kustemeyer),
Neuzapplin (Czaplice)
K o m u n i k a c j a:
– poczta,
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– cegielnie (Zappliner Dampf-Ziegelei, Georg Bernardt),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski (Paul Schmidt),
Langenhagen (Karcino)
675 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– telegraf, przystanek kolei
Z a j a z d:
– Hermann Ziemer,
R z e m i e ś l n i c y:
– rymarz (Karl Heinrich ),
– kowale (Albrecht Korth, Walter Schuhmacher),
– krawiec (Emil Buntrock),
– szewcy (Wilhelm Albrecht, Albert Meitzel, Hermann Timm),
– kołodzieje (Gustav Dettmannm Georg Priewe),
– stolarze (Frz. Dumcke, Otto Völtz),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– młyn wodny (Otto Döring),
– wiatrak (Otto Hoppe),
H a n d e l:
– żywność (Wilhelm Albrecht),
Lensin (Lędzin)
288 mieszkańców
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– mleczarnia (Molkerei Lensin e. G.m.b.H.),
Lewetzow (Lewice)
350 mieszkańców
Z a j a z d y:
– Johannes Gechtke, Helm. Schlewitt,
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (Frz. Wendorff),
– krawiec (August Nell),
– szewc (J. Buntrock),
– kołodziej (Otto Strenzke),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– pszczelarze (Baatz, Grahlmann, Gustav Guhkle, Lange, Pagel, Sell, Stark, Strenzke),
– majątki ziemskie (H. Baatz, A. Pagel, Frz. Schröder, B. Stübs),
– mleczarnia (Molkerei Lewetzow e. G.m.b.H.),
– wiatrak (Johannes Krause),
H a n d e l:
– pasza (Albert Tews),
– żwyność (Helmuth Schlewitt),
Neklatz (Niekładź)
121 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– przystanek kolei
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– cegielnia (Gustav Steltner),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski (Gustav Steltner),
Nestau (Uniestowo)
77 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– przystanek kolei,
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– cegielnia (Bieler),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski (Bieler),
Neuhof (Nowielice)
252 mieszkańców
O c h r o n a z d r o w i a:
– weterynarz (Hermann Zerler),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski (Ernst Fronhöfer),
Ninikow (Ninikowo)
129 mieszkańców
Z a j a z d:
– Albert Polzin,
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski (Edgard Köller),
H a n d e l:
– pasza (Albert Polzin),
Parpart (Paprotno)
360 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, przystanek kolei,
Z a j a z d:
– Richard Stüwer,
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (Hermann Gaulke),
– szewc (Emil Pagel),
– kołodziej (Bert Müller),
– stolarz (Bert Müller),
U s ł u g i:
– przedsiębiorstwo budowlane (Otto Kahl),
Z a k ł a d y p r o d u k y j n e:
– wyrób cementu (Otto Kahl),
– cegielnia (Arwed Neste),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– pszczelarz (Wilhelm Utsch),
– majątek ziemski (Arwed Neste),
– młyny (Louis Georg, Arwed Neste),
– ogrodnictwo (August Laabs),
H a n d e l:
– drewno (Johannes Ewert),
– pasza (Franz Stüwer),
– żywność (Emil Pagel),
Rewahl (Rewal)
350 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, telefon, przystanek kolei,
H o t e l e:
– Heuers Strandhotel, Hotel Dünenhof, Pension Hotel Seestorm, Emil Tessmann’s Hotel,
P e n s j o n a t y:
– Scholtz, Wendorf,
U s ł u g i:
– malarze pokojowi oraz malarze (Retzlaff, Will),
– fryzjer (Wlost),
– szklarz (Retzlaff),
– mistrz murarski (Müller),
– spedytor (Keup).
R z e m i e ś l n i c y:
– bednarz (Heller),
– rymarz i tapicer (Knuth),
– ślusarz (Schramm),
– kowal (Bölk),
– krawcy (Neils, Trapp Wachs),
– szewcy (Krüger, Wolter),
– stolarze (Laabs, Keup),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– piekarnie (F. Tessmann, Wilke),
– rybacy (Bliese, Bölk),
– rzeźnik (Nennich),
– cukiernik (F. Tessmann),
– wyrób wód mineralnych (Emil Tessmann),
H a n d e l:
– rowery (Schramm),
– farby (Retzlaff),
– węgiel (Neumann, F. Tessmann),
– obuwie (Krüger, Wolter),
– żywność (Köpsel, Lips, Neumann, Stübs),
Ribbekardt (Rybokarty)
350 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– przystanek kolejowy,
Zakłady produkcyjne:
– cegielnia (dr F. Röchling-dzierżawca Adm. Koop),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– pszczelarz (Besch),
– majątek ziemski (dr F. Röchling-dzierżawca Adm. Koop),
Rottnow (Rotnowo)
180 mieszkańców
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (R. Riek),
– kołodziej (R. Maass),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– pszczelarz i sprzedaż wysyłkowa miodu (R. Maass),
– majątki ziemskie (Bernhard Bülow, F. Storm, Johannes Ziemer),
Schellin (Skalin)
126 mieszkańców
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski (Bernhard Habeck),
Schleffin (Śliwin)
280 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, telefon, przystanek kolei,
Z a j a z d y:
– Erich Busacker, Fritz Güstin, Hermann Waldschänke,
O c h r o n a z d r o w i a:
– weterynarz (Herwart Rübenhagen),
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– cegielnia (Fleischmann),
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (Hermann Tiegs),
– kołodziej (Emil Heuer),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– mleczarnia (Molkerei-Genossenschaft Schlieffin e. G.m.b.H.),
– młyn (Franz Scheer),
H a n d e l:
– żywność (Erich Busacker, Hermann Dorn, Fritz Güstin),
Schwessow (Świeszewo)
331 mieszkańców
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– cegielnia (Rudolf Gloxin, administrator Mad. Mikley),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski (Rudolf Gloxin, administrator Mad. Mikley),
Stölitz (Stołąż)
210 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– przystanek kolei,
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (Richard Jüdes),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski i młyn (Rudolf Gloxin),
Treptow a. Rega (Trzebiatów)
8484 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf, telefon, przystanek kolei,
S z k o ł y:
– Gimnazjum Królewskie im. Bugenhagena, liceum miejskie, szkoła podoficerska, zimowa szkoła rolna,
B a n k i:
– miejska kasa oszczędnościowa, Danziger Privat-Aktien-Bank Filiale Treptow a. R., Ländliche Spar- und Darlehnskasse e. G.m.b.H., Norddeutsche Creditanstalt, Depositenkasse Kolberg Filiale Rudolf Wolff, Hugo Wolff ,
O c h r o n a z d r o w i a:
– szpital powiatowy, sanatorium okręgowe (Seehandel Verein f. Gesundheitspflege),
L e k a r z e:
– Erst Albrecht (ordynator), Rudolf Born (lekarz sztabowy), Oskar Brandt, Hubert Ermisch (ordynator), Hugo Kaliebe (radca sanitarny, lekarz komunalny), Erwin Lauschner (ordynator), August Merklin (radca sanitarny, dyrektor sanatorium), Gerhard Schroth (klinika prywatna), Heinrich Tietzen, Hermann Vollheim (ordynator i lekarz sanatoryjny),
D e n t y s t a:
– Kurt Gleinig,
T e c h n i c y d e n t y s t y c z n i:
– Paula Berkahn, Walter Bleifuss, Hermann Fischer, Franz Wobersin,
W e t e r y n a r z:
– Ernst Lingk (dyrektor rzeźni),
B a n d a ż o w n i c y:
– G. Lohbes, K. Wollitz,
A p t e k i:
– Adler Apotheke (Kurt Dunker), Ratsapoteke (Martin Werner),
Ł a ź n i e:
– Molkerei-Genossenschaft Treptow a. R. G.m.b.H., łaźnia miejska,
P r a w n i c y:
– notariusze i adwokaci (E. Grundmann, Eberhard Schicke, Max Weyland),
– komornik sądowy (Albrecht),
P r a s a:
– Treptower Generalanzeiger und Treptower Zeitung, Treptower Neueste Nachrichten, Rega Zeitung,
O c h o t n i c z a S t r a ż P o ż a r n a
H o t e l e:
– Bahnhofshotel Kaiserhof (E. Schumann), Deutsches Haus (P. Maronde), Hohenzollern (Otto Kühnell), Pommersches Haus (Paul Röhring),
Z a j a z d y:
– Gustav Eichler, Karl Engfer, Grandrest und Logierhaus (Karl Lüdtke), Johann Radtke, Rest. und Logierhaus (Karl Siewert), Ferdinand Storm, Gastwirtschaft (Emil Tews), K. Willert,
R e s t a u r a c j e:
– Bahnhofsrestaurant (Heinrich Köpke), W. Bentert, Julius Fritz, Hermann Heintze, Gustav Hohus, Königshainrestaurant (Emil Wagner), Franz Kornstaedt, Neues Gesellschaftshaus (Albrecht Willy), Paul Renert, Frz. Riemer, Max Scheib, Albert Toews,
C e c h y r z e m i e ś l n i c z e:
– piekarski, golibrodów i fryzjerów, rzeźniczy, malarzy, pozłotników i lakierników, rymarzy i tapicerów, kowali i ślusarzy, krawców, szewców, stolarzy i tokarzy,
U s ł u g i:
– malarze pokojowi i malarze (Karl Kahl, Karl Kühmell, Konrad Lehmann, Gustav Poppe Gustav Raasch, Gustav Wilke),
– kopacze studni (Gustav Lehmann Karl Vogel),
– introligatorzy (Otto Hartung, H. Wangerin),
– dekarze (Paul Bloedorm, Franz Franze),
– tokarze (Paul Gesch, Gustav Kasten),
– farbiarze (Paul Albrecht, Thedor Albrecht, Wilhelm Blank, Otto Hackbarth, Reinhold Mensing),
– fryzjerzy (Willi Apenbenburg, F. Below, W. Bleifuss, Karl Düsow, H. Fischer, K. Gauger, H. Lehmann, P. Miethner, J. Tamthum, Erich Schulz),
– garbarze (Gustav Berkhan, L. Boll),
– szklarze (Frz. Jury, Paul Jury, Heinrich Mittag, Ed. Schmidt, Paul Schulz, Julius Wittkowski, Robert Zander),
– złotnik (Wilhelm Koeppen),
– lakiernicy (Gustav Wilke, Karl Zirbel),
– mistrzowie murarscy (Julius König, Julius Pfundheller, Max Schrebler, Oskar Wittke),
– mechanicy (Albert Fischer, Hugo Kieselbach),
– brukarze (Franz Bast, Karl Meissmer, Wilhelm Runge, Rudolf Schurig),
– fotografowie (Emil Müller, Max Schnaack),
– zegarmistrzowie (Robert Gabbe, Max Kühnell, Albert Meussling, Karl Peters, Ludwig Schramm, Wilhelm Technow),
– spedytorzy (Otto Gauger, Hermann Witt),
– mistrz ciesielski (Max Viereck),
– firmy budowlane (Gemeinnütziger Bauverein Treptow a. R. e. G.m.b.H.),
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– drukarnie (Generalanzeiger und Treptower Zeitung-Richard Marg, F. Radel),
– przedsiębiorstwo konstrukcji żelaznych (Treptower Maschinenfabrik zu Treptow a. Rega-Max Rietz),
– gazownia miejska,
– tartaki (Hermann Ohm, Wilhelm Schuhmacher, Treptower Wassermühle),
– zakład kamieniarski (Hartsteinfabrik Treptow a. R. e. G.m.b.H.-tel. 49),
– fabryki maszyn rolniczych (Albert Fischer-tel. 232, Treptower Maschinenfabrik z. Treptow a. R.-zarządca Max Rietz-tel. 20, Otto Wendorf&Co.),
– fabryka kafli (Fritz Langenfeldt),
– wyrób odzieży (Helene Eichler, Hermann Eisenstaedt, Johanna Friedrich, Johann Heintze, Geschw. Pfundheller, Johanna Weber),
– wyrób mydła (Fabrik für Schmier-, Haus- und Toilettenseifen-tel. 32),
– przędzalnia wełny (Heinrich Bleissner),
– cementownie (Harsteinfabrik Treptow a. R. e. G.m.b.H.–tel. 49, Zement-Stein-Fabrik Blendorn, Schüttler&Daumke),
– cegielnie Julius Brilles, Harsteinfabrik Treptow a. R. e. G.m.b.H.-tel. 49),
R z e m i e ś l n i c y:
– bednarze (Emil Techmer, W. Techmer, H. Zaager),
– rusznikarz (Hugo Kieselbach),
– wytwórca szczotek i pędzli (Wilhelm Rahn),
– wytwórcy nagrobków (Harsteinfabrik Treptow a. R. e. G.m.b.H.-telefon 49, Fr. Kühnell, Treptower Maschinenfabrik z. Treptow a. R.-zarządca Max Rietz-tel. 20),
– wytwórcy rękawic (G. Lobbes, K. Wollitz),
– kapelusznik (Ferdinand Laplace),
– blacharze (Ad. Blumenthal, Karl Boog, O. Grahlmann, Paul Mangelsdorf),
– wytwórca koszyków (Heinrich Fechteler),
– kotlarz (Theodor Laabs),
– kuśnierz (J. Moses),
– nożownik (Erich Priebusch),
– rymarze (Frz. Braatz, W. Braatz, A. Brummund, Karl Erick, Ferdinand Keup, Franz Pasalk, Emil Pieper, Theodor Wolff),
– ślusarze (E. Biedermann, Albert Fischer, Emil Radtke, Albert Schmidt),
– kowale (W. Borchard, P. Herman, O. Lück, Max Pipkorn, K. Radtke, E. Reinke, Fritz Reinke),
– krawcy (H. Beerhohm, O. Beerhohm, A. Berndt, W. Bulgrin, R. Gaedtke, A. Lück, W. Marquardt, Fr. Mecke, Emil Ninnemann, Heinrich Otto, Hermann Otto, Emil Reimer, F. Richter, O. Richter, Reinhold Riehn, Richard Scheibe, Hermann Schmidt, J. Schochow, F. Schuhmacher, A. Teich, Hermann Tesch, Heinrich Wardelmann),
– szewcy (Friedrich Albrecht, Hermann Albrecht, Wilhelm Drewke, Eduard Guth, Wilhelm Haebacker, Franz Hensel, Richard Kautz, Richard Köpsel, Emil Krüger, Otto Maatz, Ferdinand Meissner, Gustav Michaelis, Ludwig Michaelis, H. A. Noss, Julius Otto, Franz Pagenkopf, Karl Rottsolk, Karl Schlung, Wilhelm Schlung, Erdm. Schubbert, Hugo Steckling, K. Voigt, Otto Zühlke),
– powroźnicy (Friedrich Bahr, M. Gabor, Franz Müller),
– kołodzieje (Karl Erdmann, Albin Fick, August Haese, Johannes Korff),
– tapicerzy (A. Brummund, Karl Feck, Franz Pasalk),
– stolarze (Gustav Drews, Emil Gehrke, Wilhelm Hintz, Alb. Keske, August Kuhr, Oskar Pacholke, Robert Pasalk, Gustav Rahn, Lois Sorweide),
– garncarze (Bernhard Bordt, Emil Klug Fritz Langenfeldt, Frz. Maurer),
– sukiennik (Fritz Meschke),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– rzeźnicy (rzeźnia miejska, W. Crohn, Robert Klaehr, Johann Radtke, R. Rittel, Emil Scheunemann, Johannes Schwantes, Georg Sprengel),
– piekarnie (Paul Achtenhagen, H. Albrecht, Emil Baatz, E. Balau, H. Braemer, G. Eichler, Alfred Hartwig, Willy Hermann, Johannes Klug, W. Klug, Emil Laabs, G. Landemacher, Reinhold Riebe, Otto Schmückert, Martin Tikwinski, Hermann Volkmann),
– piwowarzy (Max Scheib, C. Utz),
– gorzelnie (H. Bergmann, Franz Bleifuss, Max Kath, Frnaz Ohm, Otto Padeitz, Emil Tews, Franz Wintermitz, Hermann Wolff),
– cukiernicy (E. Balau, Johannes Klug, Reinhold Riebe),
– wytwórnie wody mineralnej (Willy Heyse, Ernts Treichel, C. Utz),
– mleczarnie (Molkerei-Genossenschaft Treptow a. d. Rega e. G.m.b.H.),
– młyny (Fr. Bleifuss, Frz. Bordt, Treptower Wassermühle),
– skup owoców (pani König),
– młyn śrutowy (Franz Winternitz),
– wyrób musztardy (Treptower Senffabrik-zarządca Franz Winternitz),
– hodowcy drobiu (Geflügelzüchterverein)
H a n d e l:
– towary budowlane (Hermann Detert, Max Kath, Hugo Kunowsky, Franz Ohm, Emil Diran, Emil Erdmann, Julius Fritz, Karl Kahl, Hermann Ohm, Wilhelm Schuhmacher, Emil Tiegs, Max Viereck),
– piwo (Wilhelm Eggert, Willy Heyse),
– książki, sztuka i muzykalia (Generalanzeiger und Treptower Zeitung-Richard Marg, Otto Hartung, Heinrich Wingerin),
– delikatesy (H. Bergmann Ernst Haebeker, Ernst Herrlinger, Frnaz Ohm, Hermann Wolff),
– towary drogeryjne i farby (Adler Apotheke-Kurt Dunker, Max Albrecht, Herman Detert, Drogerie zu roten Kreuz-Ewald Gündel, Emil Padditz, Ratsapotheke-Martin Werner, Paul Rosenfeldt),
– towary metalowe (Otto Grahlmann, Theodor Laabs, Alvin Prütz, Hermann Roesecke, Karl Wolff),
– ocet i spirytus (Hermann Rewald),
– rowery (Hugo Kieselbach, Karl Peters, Erich Priebusch),
– wyroby filcowe (Fritz Laplace, O. Vierkant),
– ryby (Leonh. Erdmann, Franz Radloff, Hermann Radloff, Otto Radloff),
– galanteria (Generalanzeiger und Treptower Zeitung-Richard Marg, Otto Hartungs, Theodor Laabs, Alwin Prütz, Hermann Roesecke, Heinrich Wangerin, Hugo Wolff, Karol Wolff),
– nasiona (Franz Behnke, Gerhard Bruss, Otto Gaertner, Theodor Grütt, Wilhelm Köpsel, August Lemke, Friedrich Lemke, Wilhelm Lemke, Geschw. Heumann),
– zboże (Rudolf Wolff-telefon 44),
– wyposażenie domu i kuchni (Theodor Laabs),
– kawa (Hamburger Kaffeelager-Max Neumann, Kaisers Kaffeegeschäft Filiale, Oskar Wolff),
– odzież (Hans Bosselman, Hermann Eisenstadt, Hermann Max, Robert Rautenberg, Hermann Rewald, Gebr. Woelke),
– wyroby włókiennicze (Johanna Friedrich, Hugo Wolff),
– towary rolne (Greifenberger-Treptower landwirtschaftlich. Ein- und Verkaufsverein e. G.m.b.H.),
– wyrobami skórzanymi L. Boll, Josef Rund
– odzież (Julius Jonas, Carl Liebert, Simon Neumann, Hugo Wolff),
– mąka (E. Bahlau, August Kaap, Otto Kressin, Ferdinand Laabs, Gstav Radtke, Wilhelm Riebe, Wilhelm Runge, August Schmidt),
– meble (Wilhelm Hintz, Oskar Pacholke, Louis Sorweide),
– konie (August Dallmann, Otto Knick),
– trumny (Wilhelm Hintz, Oskar Pacholke, Louis Sorweide),
– obuwie (Ernst Haebecker, Wilhelm Haebecker, H. A. Noss, Wilhelm Schlung, Otto Zühlke),
– srebrne sztućce (Felich&Kirchheim),
– żywność (Max Albrecht, Albert Behling, J. G. H. Birr, Fratz. Bleifuss, Hermann Detert, Otto Froneck, Hamburger Kafeelager-Max Neumann, Wilhelm Hass, Max Kath, Bert Klatt, Gustav Krüger, Hugo Kunowsky, Emil Padditz, Otto Padditz, Carl August Quade, Gustav Radtke, Paul Rosenfeldt, Ferdinand Salzsieder, A. W. Schnaack, Paul Tesch, Emil Wendt),
– bydło (Albert Darsow, August Frick, Friedebert Frömming, Reinhold Kleinschmidt, Wilhelm Moldenhauer, Wilhelm Moll, Johannes Richter, Hermann Selerdin, Heinrich Wolter
– wyposażenie domów (Berliner Warenhaus-J. Friedländer),
– wino (Franz Bleifuss, Otto Floreich, Ernst Haebecker, Ernst Herrlinger, Bert. Klart, Bustav Krüger, Emil Padditz, Otto Padditz, Ernst Wagner, Hermann Wolff),
– wyroby wełniane (Paul Albrecht, Theodor Albrecht, Wilhelm Blanck, Hermann Einsenstaedt, Johanna Friedrich, Hermann Rewald, Hugo Wolff),
– papierosy i tytoń (Hellm. Malkewitz, sprzedaż wysyłkowa Cäsar Marlow),
– drewno (Hermann Ohm, Wilhelm Schuhmacher, Treptower Wassermühle)
– futra (J. Moses),
Triebs (Trzebusz)
555 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– przystanek kolei,
Z a j a z d:
– Richard Brehmer,
U s ł u g i:
– przedsiębiorstwo budowlane (Karl Strelow),
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (A. Nemitz),
– krawcy (H. Strey, Wilke),
– kołodziej (K. Matthe),
– stolarz (F. Strunzke),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątki ziemskie (Ferdinand Brehmer, Franz Brehmer, Emil Miller, Otto Riebe, Albert Stübbs, Emil Wesenberg),
– mleczarnia (Molkerei-Genossenschaft Triebs e. G.m.b.H.),
– wiatrak (B. Tiegs),
H a n d e l:
– żywność (Joh. Brehmer),
Trieglaff (Trzygłów)
420 mieszkańców
Z a j a z d:
– Pod Białym Łabędziem (Karl Kieckhefen),
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– cegielnia (Adolf von Thadden-administrator Hermann Meyer),
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (Ferdinand Bugs),
– krawiec (Albert Radu),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– ogrodnictwo (Hafemann),
– majątek ziemski (Adolf von Thadden-administrator Hermann Meyer),
– młyn (Heinrich Werensch),
H a n d e l:
– żywność i towary różne (W. Stübbs, Heimr. Lange),
– mąka (Heinrich Werensch),
Voigtshagen (Włodarka)
553 mieszkańców
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– cegielnia (Ringofen-Ziegelei Voigtshagen),
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (Paul Schellin),
– krawiec (F. Keup),
– szewc (G. Völtz),
– stolarz (R. Richardt),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– piekarnia (Emil Sievert),
– majątki ziemskie (Ferdinand Brehmer, Julius&Moritz Brilles-administrator Krüger, Otto Laabs, Ferdinand Wendt),
– mleczarnia (Molkereigenossenschaft Voigtshagen e. G.m.b.H.),
– wiatrak (Johannes Wendt),
H a n d e l:
– żywność (Otto Arndt, Wilhelm Scheer),
Woedtke (Otok)
430 mieszkańców
Z a j a z d:
– Albert Hinz,
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– cegielnia (Friedrich von Woedtke-administrator Millow),
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (Friedrich Ebert),
– krawiec (August Glamm),
– kołodziej (Hermann Dreier),
– stolarz (Gustav Bratz),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątek ziemski (Friedrich von Woedtke-administrator Millow),
Zamow (Samowo)
210 mieszkańców
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (Arnold Hoge),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątki ziemskie (Gustav Bellin, F. Hoppe, G. Marquardt),
– mleczarnia (Molkerei-Genssenschaft Zamow e. G.m.b.H.),
Zarben (Sarbia)
497 mieszkańców
K o m u n i k a c j a:
– poczta, telegraf,
Z a j a z d:
– M. Zimmermann,
B a n k:
– Spar- und Darlehmskasseverein Zarben e. G.m.b.H.
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– tartak (Emil Steltner),
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (W. Otto),
– krawiec (E. Bräger, O. Kropp),
– kołodziej (O. Kniess),
– stolarz (A. Brandt),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– majątki ziemskie (A.Arndt, O. Butenhoff, G. Keup, O. Kropp, A. Ramm, F. Storm, J. Volkmann),
– piekarnia (Emil Steltner),
– młyn (Emil Steltner),
Zedlin (Sadlno)
581 mieszkańców
Z a j a z d y:
– Wilhelm Glander, Reinhold Kasten
U s ł u g i:
– dekarz (F. Laabs),
R z e m i e ś l n i c y:
– kowal (F. Muskowitz),
– krawcy (E. Wuskow, Emil Zubke, K. Zubke),
– szewcy (O. Frank, J. Wagner),
– stolarze (A. Kammer, A. Kersten),
P r z e t w ó r s t w o s p o ż y w c z e:
– ogrodnictwo (W. Debbeck),
– majątki ziemskie (Augst Busch, Albert Cammin, Hermann Cammin, Julius Cammin, Fritz Köpsel, Otto Krüssin, Johann Ohm, Heinrich Runge, Emil Stüber, Ferdinand Stüber, Ferdinand Volkmann, Eduard Wendt),
– wiatrak (Otto Haack),
H a n d e l:
– żywność (Wilhelm Glander, Reinhold Kasten),
– mąka (Otto Haack),
Zedlinerberg (Sadlenko)
47 mieszkańców
Z a k ł a d y p r o d u k c y j n e:
– cegielnia (Johann Schulz).
